ماده 602
ضابطان نظامی مامورانی هستند که تحت نظارت و تعلیمات دادستان نظامی و دیگر مقامات قضائی مربوط در کشف جرم، حفظ آثار و علائم و جمعآوری ادله وقوع جرم، شناسایی، یافتن متهم و جلوگیری از فرار و یا مخفیشدن او، تحقیقات مقدماتی، ابلاغ اوراق و اجرای تصمیمات قضائی به موجب قانون اقدام میکنند.
ماده 603
ماموران زیر پس از کسب مهارتهای لازم و اخذ کارت مربوط ضابط نظامی میباشند:
- الف) ماموران دژبان نیروهای مسلح
- ب) ماموران حفاظت اطلاعات نیروهای مسلح در چهارچوب ماموریتها و وظایف قانونی
- پ) ماموران بازرسی و قضائی نیروهای مسلح
- ت) فرماندهان، افسران و درجهداران آموزشدیده نیروی انتظامی
- ث) افسران و درجهداران نیروهای مسلح در جرائم مشهود در صورت عدم حضور سایر ضابطان نظامی
- ج) مقامات و مامورانی که بهموجب قوانین خاص در حدود وظایف محوله ضابط نظامی محسوب میشوند.
تبصره 1 – روسا، معاونان و ماموران زندان ها و بازداشتگاههای نظامی در امور مربوط به زندانیان نظامی و همچنین ماموران حفاظتاطلاعات وزارت اطلاعات نسبت به جرائم کارکنان وزارت مزبور که در صلاحیت رسیدگی سازمان قضایی است، ضابط نظامی محسوب میشوند.
تبصره 2 – کارکنان وظیفه، ضابط نظامی محسوب نمیشوند، اما تحت نظارت ضابطان مربوط در این مورد انجام وظیفه میکنند و مسئولیت اقدامات انجامشده در این رابطه با ضابطان نظامی است و این مسئولیت نافی مسئولیت کارکنان وظیفه نیست.
تبصره 3 – اجرای تصمیمات و دستورهای مراجع قضایی عمومی در یگانهای نظامی و انتظامی بهعهده ضابطان نظامی مربوط است.
ماده 604
سازمان قضایی مکلف است بهطور مستمر دورههای آموزشی حین خدمت را جهت کسب مهارتهای لازم و ایفای وظایف قانونی برای ضابطان نظامی برگزار نماید.
تبصره – آییننامه اجرایی این ماده ظرف سه ماه از تاریخ لازمالاجراء شدن این قانون توسط رئیس سازمان قضایی و با هماهنگی ستاد کل نیروهای مسلح تهیه و به تصویب رئیس قوه قضائیه میرسد.
ماده 605
در غیاب ضابطان نظامی در محل وقوع جرم، وظایف آنان بهوسیله ضابطان دادگستری انجام میشود و پس از حضور ضابطان نظامی، ادامه تحقیقات به آنان محول میشود، مگر اینکه مقام قضائی ترتیب دیگری اتخاذ نماید. در این مورد ریاست و نظارت بر ضابطان بهعهده دادستان نظامی است.
ماده 606
در موارد ضروری که به تشخیص قاضی رسیدگیکننده، انجام تحقیقات مقدماتی، جمعآوری دلایل، بررسی صحنه جرم یا انجام کارشناسی به ضابطان یا کارشناسان خارج از یگان محول میشود، فرمانده یگان محل وقوع جرم، مکلف به همکاری با آنان است. همچنین وی میتواند بهمنظور رعایت مقررات و نظامات راجع به اسرار نظامی، یک نفر نماینده برای همراهی با ماموران یا کارشناسان معرفی نماید.
ماده 607
دادستان نظامی بهمنظور نظارت بر حسن اجرای وظایف ضابطان، واحدهای مربوط را حداقل هر دوماه یکبار مورد بازرسی قرار میدهد و در هر مورد، مراتب را در دفتر مخصوصی که به این منظور تهیه میشود، قید و دستورهای لازم را صادر میکند. مسئولان یگان مربوط مکلف به همکاری هستند.
ماده 608
فرماندهان و مسئولان نظامی و انتظامی مکلفند بهمحض اطلاع از وقوع جرم در حوزه مسئولیت خود، مراتب را به مرجع قضائی صالح گزارش کنند. متخلف از مقررات این ماده به مجازات جرم کتمان حقیقت مقرر در قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح محکوم میشود.
تبصره – تعرفه خدمتی متهمان مانند سوابق کیفری، انضباطی، تشویقات، آموزشهای طی شده، سوابق پزشکی و سایر اموری که میتواند در تصمیم مقام قضائی موثر باشد به مراجع قضائی ارسال میشود.
ماده 609
ریاست و نظارت بر ضابطان نظامی از حیث وظایفی که بهعنوان ضابط برعهده دارند، با دادستان نظامی است. سایر قضات دادسرا و دادگاه نظامی نیز در اموری که به ضابطان ارجاع میدهند، حق نظارت و ارائه تعلیمات لازم را دارند.
تبصره – ارجاع امر از سوی مقام قضایی به ماموران یا مقاماتی که حسب قانون، ضابط تلقی نمیشوند، موجب محکومیت انتظامی تا درجه چهار است.
ماده 610
نقل و انتقال متهمان و محکومان دادسرا و دادگاههای نظامی بهعهده دژبان یگانهای نیروهای مسلح ذیربط است و در صورتیکه یگان مربوط در محل، دژبان نداشته باشد، توسط نیروی انتظامی صورت میگیرد، مگر اینکه مرجع قضائی دستور خاصی صادر نماید که در اینصورت برابر دستور انجام میشود. در هرصورت هزینه نقل و انتقال بهعهده یگان بدرقه کننده است.
ماده 611
یگانهای نظامی و انتظامی مکلفند گزارش فرار کارکنان وظیفه تحت امر خود را بلافاصله به حوزه وظیفه عمومی اعزامکننده، دژبان مربوط و فرماندهی انتظامی محل سکونت افراد مزبور اعلام نمایند.
تبصره – ماموران انتظامی و دژبان نظامی مربوط موظفند کارکنان وظیفه فراری موضوع این ماده را پس از شناسایی، برابر مقررات دستگیر و به دادسرای نظامی محل دستگیری تحویل دهند.
ماده 612
در صورت بروز جنگ یا بحرانهای مشابه، نیروهای مسلح میتوانند از ضابطان نظامی برای انجام وظایف خاص در جهت حفظ امنیت کشور و مقابله با تهدیدات استفاده کنند. در چنین شرایطی، مرجع قضائی سازمان قضائی نیروهای مسلح بهطور ویژه برای رسیدگی به جرائم مرتبط با وضعیت جنگی یا بحران، صلاحیت خواهد داشت.
ماده 613
هرگونه تخلف از وظایف و مسئولیتهای قانونی توسط ضابطان نظامی که موجب اختلال در روند رسیدگی قضائی یا نقص در اجرای عدالت شود، تحت پیگرد قانونی قرار خواهد گرفت. این تخلفات ممکن است شامل سوء استفاده از مقام، اهمال در انجام وظایف، یا هر نوع نقض مقررات و دستورات قضائی باشد. ضابطان متخلف پس از بررسی و تعیین تخلف توسط دادستان نظامی، ممکن است به مجازاتهای انتظامی، کیفری یا هر دو محکوم شوند.